Delweddu Seintiau Cymru

Rydym yn falch iawn o gael cyflwyno prosiect blwyddyn newydd a fydd yn dwyn gwaith prosiectau ‘Cwlt y Seintiau yng Nghymru’ a ‘Vitae Sanctorum Cambriae’ i sylw cynulleidfa ehangach. Bydd prosiect ‘Delweddu Seintiau Cymru’ yn gyfrifol am greu rhyngwyneb digidol newydd gyda’r nod o drawsnewid ymgysylltiad y cyhoedd â’r gwaith ymchwil ar seintiau Cymru.

Roedd y ddau brosiect blaenorol, dan nawdd yr AHRC, yn canolbwyntio ar baratoi golygiadau newydd o destunau canoloesol Cymraeg a Lladin ar seintiau yng Nghymru. Ariennir ‘Delweddu Seintiau Cymru’ hefyd gan yr AHRC a bydd yr adnodd ar lein a ddeillia ohono yn cynnwys dau gasgliad ychwanegol o ddeunydd a fydd yn cynnig agweddau newydd ar gyltiau seintiau yng Nghymru.

Y cyntaf o’r rhain yw casgliad helaeth o ddelweddau yn portreadu’r gwahanol seintiau a geir ar hyd a lled Cymru, yn amrywio o furluniau canoloesol i wydr lliw modern. Yr ail yw casgliad o waith ymchwil diweddar ar y cysylltiadau rhwng seintiau a gwahanol leoliadau o amgylch Cymru: cysylltiadau o ran enwau lleoedd, cysegriadau eglwysig, ffynhonnau sanctaidd a nodweddion eraill yn y tirlun, yn ogystal â lleoliadau a digwyddiadau sy’n cael eu disgrifio yn y testunau canoloesol.

Ceir yr wybodaeth hon yn nodiadau’r golygiadau, ond bydd bellach yn cael ei chynnwys mewn cronfa ddata a fydd yn cofnodi’r cysylltiadau rhwng pob sant a gwahanol leoliadau o amgylch Cymru. Golyga hyn y bydd modd chwilota a phori drwy’r delweddau ac archwilio tirlun y seintiau ar hyd a lled y wlad, a bydd y data hefyd yn darparu’r wybodaeth angenrheidiol ar gyfer creu mapiau digidol yn dangos ardaloedd sy’n gysylltiedig â’r gwahanol seintiau. Ar bob cam, bydd defnyddwyr yn cael cyfle i symud rhwng a dysgu am wahanol agweddau ar yr adnodd, a chael ateb i gwestiynau ynglŷn â pha seintiau a fawrygid mewn ardal, newidiadau yn y modd y câi seintiau eu portreadu dros y canrifoedd, disgrifiadau o wahanol dirluniau mewn testunau canoloesol, a chysylltiad sant penodol â seintiau eraill. Ceir cyfeiriadau at ffynonellau gwreiddiol ym mhob rhan, yn cynnwys y testunau canoloesol a oedd yn ganolbwynt i’n hymchwil gychwynnol.

Byddwn yn cyfuno ein data ni gyda chasgliadau cenedlaethol ein partneriaid, Comisiwn Brenhinol Henebion Cymru. Mae dros hanner miliwn o ddefnyddwyr yn ymweld â’u casgliadau ar lein hwy bob blwyddyn, a bydd rhannu ein hadnoddau yn gwella deunydd y Comisiwn ar y naill law, ac ar y llaw arall yn darparu cyd-destun pellach ar gyfer ein gwaith newydd ninnau ar fannau sy’n gysylltiedig â seintiau a’r dreftadaeth adeiledig yng Nghymru. Bydd y prosiect hefyd yn cryfhau’r berthynas gydweithredol a fu rhwng y Ganolfan a’r Comisiwn ers blynyddoedd bellach ym maes Enwau Lleoedd Hanesyddol, yn ogystal â datblygu ein hymchwil arloesol ar ddiwylliant gweledol yng Nghymru.