Roedd delweddau o seintiau yn gyffredin ym mhob eglwys yng Nghymru ers talwm. Erbyn y bymthegfed ganrif a’r unfed ganrif ar bymtheg roedd seintiau lleol a rhyngwladol i’w gweld wedi eu peintio a’u cerfio ar allorau a sgriniau, yn ogystal ag ar waliau ac yng ngwydr y ffenestri. Roedd ffigurau mwy, yn sefyll ar eu…
Bellach wedi’u cyhoeddi: bucheddau Lladin Gwenfrewy, golygwyd gan David Callander Dywedir mai lleian a merthyr yn trigo yng ngogledd-ddwyrain Cymru yn y seithfed ganrif oedd Gwenfrewy. Ceisiodd uchelwr o’r enw Caradog ei denu, ond fe’i gwrthododd. Digiodd yntau a thorri ei phen ymaith â’i gleddyf. Yn y fan lle syrthiodd y pen, tarddodd ffynnon, a…
Cyfrol o ysgrifau sy’n cynnwys cyfoeth o ymchwil newydd ar wahanol agweddau ar lenyddiaeth yn ymwneud â’r seintiau yng Nghymru, hagiograffeg, barddoniaeth ac achyddiaeth. Mae Seintiau Cymru, Sancti Cambrensis: Astudiaethau ar Seintiau Cymru, Studies in the Saints of Wales wedi ei golygu gan David Parsons a Paul Russell a’i chyhoeddi gan Ganolfan Uwchefrydiau Cymreig a…
Mae llyfr newydd, Depicting St David, yn ceisio meithrin gwell dealltwriaeth o ddelweddau o Ddewi Sant yn eu holl liw ac amrywiaeth. Gellir gweld delweddau o Ddewi Sant yn llawer o eglwysi’r genedl, yn bennaf ar ffurf gwydr lliw a cherflunwaith o’r bedwaredd ganrif ar bymtheg a’r ugeinfed ganrif. Y llyfr hwn yw’r cyntaf i…
Mae dwy gerdd i Ddewi Sant wedi eu cyhoeddi Iolo Goch, Mawl i Ddewi Sant Mae’r cywydd hir hwn gan un o feirdd mwyaf y bedwaredd ganrif ar ddeg yn arwydd clir o bwysigrwydd cenedlaethol cwlt Dewi Sant. Bardd o’r gogledd-ddwyrain oedd Iolo Goch, ac wrth ddatgan ei fwriad i ymgymryd â’r daith hir i…
Dyma ‘Ganu i Gadfan’, awdl faith (178 llinell) a ganwyd gan Lywelyn Fardd tua’r flwyddyn 1150. Hon yw’r gynharaf o dair awdl a ganwyd gan feirdd y ddeuddegfed ganrif i’r saint: bydd ‘Canu Tysilio’ gan Gynddelw Brydydd Mawr a ‘Chanu i Ddewi’ gan Wynfardd Brycheiniog yn ymddangos ar y wefan yn fuan iawn. Diogelwyd ‘Canu…
